وقف، اختصاص مال یا دارایی برای امور خیریه با نیت خیر و بدون انتفاع شخصی است. افراد با وقف، سهمی از اموال خود را برای ساخت مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها، کمک به نیازمندان یا سایر امور خیر اختصاص می‌دهند تا هم جامعه بهره‌مند شود و هم ثواب معنوی برای آنان باقی بماند. در قرآن، واژه وقف به معنای “ایستادن” یا “توقف” آمده، اما مفهوم شرعی و رایج وقف بیشتر در فقه اسلامی و روایات مورد تأکید قرار گرفته است.

اقسام وقف:

  • وقف مطلق و مقید: بدون شرط یا با هدف مشخص مانند ساخت مدرسه یا بیمارستان.

  • وقف دائم و منقطع: برای مدت نامحدود یا برای زمان معین که پس از آن مال به صاحب بازمی‌گردد یا هدف وقف تغییر می‌کند.

  • وقف خاص و عام: برای نهاد یا محل مشخص یا برای امور عمومی و غیرمشخص.

  • وقف فردی و جمعی: انجام توسط یک نفر یا چند نفر به صورت مشترک.

  • وقف با شرط و بدون شرط: با تعیین شرایط خاص برای مصرف یا صرفاً با نیت خیر.

برکات وقف:

  • مادی: ایجاد امکانات عمومی، تأمین مالی پایدار برای نیازمندان، اشتغال‌زایی، کاهش فقر و ارتقای رفاه اجتماعی.

  • معنوی: کسب ثواب و رضایت الهی، ترویج روحیه تقوا و ایثار، تأثیر مثبت بر دیگران، ایجاد یاد و نام نیک وقف‌کننده و تداوم حسنات او.

وقف، هم باعث توسعه و بهبود جامعه می‌شود و هم ارتباط معنوی انسان با خدا و دیگران را تقویت می‌کند.